1. Եթե Դավիթի մտապահած թիվը քառապատկենք ու արդյունքից հանենք ամենափոքր երկնիշ թվի եռապատիկը, ապա կստանանք  50։ Գտե՛ք  Դավիթի մտապահված  թիվը։
   20
2. Եթե Էվայի մտապահած թվի կրկնապատիկից հանենք 5, արդյունքը բաժանենք 5-ի, ապա կստանանք 11։ Ո՞ր թիվն է մտապահել Էվան։
   30
3. Ո՞ր թիվն է մտապահել Սուսաննան, եթե նրա մտապահած թիվը հնգապատկենք,  արդյունքը փոքրացնենք  10 անգամ,   ապա կստանանք 15։
   30
4. Եթե Արամի մտապահած թիվը բազմապատկենք 7-ով և արդյունքից հանենք 20, ապա կստանանք 260։ Ո՞ր թիվն է մտապահել Արամը։
   40
5. Սիրելի սովորողներ, այժմ կազմեք վերջից լուծվող խնդիրներ։
6. Քանի՞ բաժանարար ունի 40-ը։
7. Քանի՞ բաժանարար ունի 32-ը։
8. Քանի՞ բաժանարար ունի 12-ը։
9. Քանի՞ բաժանարար ունի 24-ը։
10. Գտիր 34 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։
11. Գտիր 65 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։
12. Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ։

Կար մի երկիր այդ երկրում Ամանոր էր: ԵՎ այն տեխ տուրիստները որ գնում են այդ երկիր նրանք ցրտից ուզում էին գնայն արագ հետ տուն, իսկ այտեխի մարդիկ որ ապրում են նրանք կարճաթև էին հաքնում: Մարդիկ այնտեխ պաղպաղակ: Տունածառները բալիկներին էին զարթարում, իսկ բալիկները նվեր էին բերում ձմեռ պապաիկին, իսկ ձմեռ պապիկը տանում էր սհնակնակին, իսկ սահնակների մեջ եղջերուներ են նստած, իսկ թղվացքաբլիթը մարկանց է պատրաստում, իսկ սեղանը մարդկանց վար է դնում ուտեստներ, իսկ սենյակները մարդկանց էն մաքրում

– Эй, сосульки, почему вы плачете? –спросил любопытный воробей, у которого было отличное настроение.
– Мы плачем от страха, – ответили сосульки.
– А чего вы боитесь?
– Ах!– вздохнули сосульки. – Если мы упадём, мы обязательно разобьёмся… Глупый воробей посоветовал:
– Научитесь летать, – тогда всё будет в порядке! Сказал воробей и улетел. А разве сосульки могут научиться летать? Вот одна полетела, упала и разбилась.

Прочитаем загадки. Отгадать их нам поможет сказка „Сосульки”.
Маленький мальчишка
В сером армячишке
По двору шныряет,
Крошки собирает.

воробей

Солнце выглянет – заплачут,
Солнца нет – слезинки спрячут.

сосульки

Вопросы:

О чём спросил любопытный воробей сосулек? пачиму в плачите.
Что ответили сосульки? Мы плачем от страха.
Что посоветовал воробей?
Что произошло потом?

Найдите в интернете информацию о том, как и почему образуются сосульки.

1. Եթե Աշոտի  մտապահած  թվին ավելացնենք 2 և ստացված  գումարը փոքրացնենք 3 անգամ, ապա կստանանք 34։ Գտե՛ք Աշոտի մտապահված թիվը։
   34×3=102
   102-2=100
2. Աննայի մտապահած թվի եռապատիկից, եթե հանեք 5-ի քառապատիկը, ապա կստանաք 40։ Գտե՛ք Աննայի մտապահված թիվը։
   40+20=60
   60:3=20
3. Եթե Գայանեի  մտապահած թվից հանենք  ամենափոքր զույգ երկնիշ թիվը, արդյունքը հնգապատկենք, ապա կստացվի 125։ Գտե՛ք  Գայանեի  մտապահված  թիվը։
   125:5=25
   25+10=35
4. Եթե Արամի մտապահած  թվին ավելացնենք 127 և ստացված գումարից հանենք  89, ապա կստանանք 111։ Գտե՛ք Արամի մտապահված թիվը։
   111+89=200
   200-127=73
5. Եթե Նարեի մտապահած թիվը բազմապատկենք 3-ով ու ստացված արտադրյալին  գումարենք 83, ապա կստացվի 419։ Գտե՛ք  Նարեի մտապահված  թիվը։
   419-83=336
   336:3=112
6. Եթե Նարեկի մտապահած թվի կրկնապատիկից հանենք 14 և արդյունքը բաժանենք 5-ի, կստանանք 60։ Ո՞ր թիվն է մտապահել Նարեկը։
   60×5=300
   300+14=314
   314:2=157
7. Ո՞ր թիվն է մտապահել Սոնան, եթե նրա մտապահած թիվը կրկնապատկենք,  արդյունքը փոքրացնենք  10-ով,    կստանանք  200։
   200+10=210
   210:2=105
8. Եթե Դավիթի մտապահած թիվը բազմապատկենք 4-ով և արդյունքից հանենք 20, կստանանք 2020։ Ո՞ր թիվն է մտապահել Դավիթը։
   2020+20=2040
   2040:4=510

Բաժանարար թեմայից վերհիշենք՝

9․ Քանի՞ բաժանարար ունի 35-ը։

10․ Քանի՞ բաժանարար ունի 28-ը։

11․ Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ։

Երաժշտությունը Ռոբերտ Ամիրխանյանի — խոսք՝ Սուրեն Մուրադյանի

Ես միշտ ուրախ եմ դառնում
Երգով ու խաղով կարկաչով առվակի,
Ժիր ու կայտառ ծիծաղով
Եւ ծիլ ու ծաղկի արծաթե շաղով:

Ես միշտ ուրախ եմ լինում
Իմ մայրիկի պես բարի,
Օր է մի սովորական,
Թե կամ Նոր տարի:

Պարա, պա պա պարա, պա պա պա ……

Տարվա բոլոր օրերին այս երգն եմ երգում,
Դաս ու գիրք եմ սիրում.
Խաղեր այգի ու փողոց,
Եւ քեզ հարազատ իմ լուսե դպրոց:

Ես միշտ ուրախ եմ լինում
Իմ մայրիկի պես բարի,
Օր է մի սովորական,
Թե կամ Նոր տարի:

Պարա,պարա,պարա, պարա պա պա պա ……

Ինչքան էլ որ մեծանամ ուր էլ որ լինեմ
Անբաժան եք ինձնից,
Երգ ու գարուն ժպտերես
Եւ դուք իմ դպրոց, փողոց ու պարտեզ:

Ես միշտ ուրախ եմ լինում
Իմ մայրիկի պես բարի,
Օր է մի սովորական,
Թե կամ Նոր տարի:

Մի անգամ առավոտյան, Միլանում,  հաշվետար Բյանկինին բանկից գնում էր իր առևտրային ընկերություն: Հրաշալի օր էր: Երկնքում ոչ մի ամպ չկար: Երկինքը փայլում էր մաքրությունից, կապույտ երկնակամարում  վառ փայլում էր արևը, ինչն անսովոր էր նոյեմբերի համար: Հաշվետար Բյանկինին հրաշալի տրամադրություն ուներ: Առույգ քայլելով նա ուրախ երգում էր քթի տակ. «Ի՜նչ լավ օր է, ի՜նչ լավ օր, ժպիտներ են շուրջ բոլոր…»: Բայց ահա նա պատահմամբ  նայեց երկնքին և սառեց տեղում՝ զարմանքից բացելով բերանը: Ինչ-որ անցորդ բախվեց նրան և առիթը բաց չթողեց փնթփնթալ.
— Հե՜յ, ուշքդ վրադ պահիր: Նայի՛ր, թե ուր էս գնում:
— Բայց ես չեմ գնում, ես կանգնած եմ… նայե՛ք:
— Էլ ո՞ւր «նայեմ»: Ես ժամանակ  չունեմ: Վա՜յ, ի՞նչ է սա: Ա՜յ, վա՜յ, վա՜յ:
— Ահա՜-ահա՛, տեսաք: Եվ ի՞նչ կասեք այս մասին:
— Բայց չէ՞ որ սրանք… գլխարկներ են…
Եվ իրոք, երկնագույն անամպ երկնքից հանկարծ գլխարկների անձրև թափվեց: Ոչ թե մի գլխարկ էր թռչում, որ կարող էր ինչ-որ անցորդի գլխից քամին թռցրած լինել և տանել օդով: Եվ ոչ էլ երկու գլխարկ էին թռչում, որոնք կարող էին պարզապես ընկած լինել ինչ-որ մեկի լուսամուտագոգից: Երկնքից էր թափվում, ավելի շուտ լողալով իջնում էին հարյուրավոր, հազարավոր, տասնյակ հազարավոր գլխարկներ: Դրանք տղամարդու և կանացի գլխարկներ էին, փետրավոր, ծաղկավոր, հովհարավոր և անհովհար գլխարկներ, ձիավարժության գլխարկներ, ականջավոր մորթե գլխարկներ, փափախներ, բերետներ, դահուկորդի՝ հյուսած գլխարկներ…
Հաշվետար Բյանկինիի և այն պարոնի կողքին, որը բախվել էր նրան, շատ ուրիշ անցորդներ կանգ առան: Բոլորը գլուխները բարձրացրած նայում էին երկնքին. և՛ հացաբուլկեղենի խանութի տղան, և՛ երթևեկությունը կարգավորող ոստիկանը, որը կանգնում էր Մանձոնի և Մոնտենապոլեոնե փողոցների խաչմերուկում, և՛ տասնութ համարի տրամվայի վարորդը, և՛ տասնվեց համարի տրամվայի վարորդը, և՛ նույնիսկ առաջին համարինը…
Վագոնավարները դուրս էին եկել և նույնպես նայում էին երկինք, ուղևորներն էլ  դուրս եկան և բոլորը սկսեցին խոսել իրենց տպավորությունների մասին
– Ա՜յ քեզ հրաշք:
– Չլսված բան է:
– Իսկ ի՞նչ տարօրինակ բան կա: Հավանաբար էլի Զատկի տորթ են գովազդում:
– Բայց ի՞նչ կապ ունի Զատկի տորթը:
– Դե, ուրեմն, պանիր են գովազդում:
– Դե, վերջ տվեք: Ձեր մտքում միայն ուտելիքներ են: Իսկ գլխարկները, որքան գիտեմ, դեռևս ուտելի չեն:
– Ինչ է, սրանք իսկապե՞ս գլխարկներ են:
– Ոչ, հեծանիվի զանգեր են: Մի՞թե չեք տեսնում՝ ինչ են:
–  Ոնց որ թե գլխարկներ են: Գլխարկներ, որ գլխին են դնում:
–  Իսկ դուք, հետաքրքիր է, որտե՞ղ եք դնում ձեր գլխարկը, քթի՞ն:
Շուտով քննարկումներն ավարտվեցին: Գլխարկները վայրէջք կատարեցին մայթերին, փողոցներին, ավտոմեքենաների վրա, մի քանիսը տրամվայների պատուհաններից ներս թռան, մյուսներն ընկան ուղիղ խանութ: Մարդիկ վերցնում էին դրանք ու փորձում:
–  Սա մեծ է:
– Փորձեք սա, սինյոր Բյանկինի:
– Բայց սա կանացի գլխարկ է:
– Իսկ դուք այն ձեր կնոջ համար տարեք:
– Հետո դիմակահանդեսի ժամանակ կդնեք:
– Ճիշտ եք ասում, կանացի գլխարկով հո գրասենյակ չե՞մ գնա…
– Ինձ կտա՞ք այն մեկը, խնդրում եմ, դա տատիկիս կսազի:
– Իմ զարմիկի քրոջն էլ լավ կլինի:
– Բայց ես առաջինն եմ վերցրել:
– Ո՛չ, ե՛ս եմ առաջինը վերցրել:
Ոմանք միանգամից երեք-չորս գլխարկ էին վերցրել՝ ողջ ընտանիքի համար: Եվ որքան շատ էին մարդիկ հավաքում գլխարկները, այնքան ավելի շատ էր թափվում երկնքից: Գլխարկները ծածկել էին փողոցներն ու մայթերը,  լցվել էին պատշգամբներն ու ծածկել տանիքները: Կլոր գլխարկներ, բերետներ, լայնեզր սոմբրերոներ, կովբոյական, սրածայր, կլոր, ժապավենավոր, անժապավեն… Հաշվետար Բյանկինիի ձեռքին արդեն տասնյոթ գլխարկ կար, բայց դեռ չէր կողմնորոշվում. հեռանա՞, թե՞ ոչ:
– Ախր, գլխարկների անձրև հո ամեն օր չի՞ գա,- մտածում էր նա։- Պետք է օգտվել առիթից: Կարելի է պահել ամբողջ կյանքի համար, մանավանդ որ գլուխս այլևս չի մեծանալու…
–Հա, բայց կարող է փոքրանալ:
– Ինչպե՞ս թե փոքրանալ, ի՞նչ եք ակնարկում: Խե՞լքս է պակասելու, ի՞նչ է։
– Դե լավ, մի՛ նեղացեք: Ավելի լավ է վերցրեք այս գեղեցիկ անհովհար գլխարկը:
Իսկ գլխարկներն  անվերջ թափվում էին երկնքից… Մեկն ուղիղ իջավ երթևեկությունը կարգավորող ոստիկանի գլխին։ Նա արդեն չէր էլ կարգավորում փողոցային երթևեկությունը, քանի որ գլխարկներն իջնում էին ուր ասես։ Այս մեկը գեներալական գլխարկ էր, և բոլորը մտածեցին, որ սա բարի կանխանշան է, և որ ոստիկանի պաշտոնը շուտով կբարձրացնեն։
Իսկ հետո՞:

Առաջադրանք

• Իսկ ավարտը ինքդ հորինի՛ր։

Երբ մարդիկ որ ինքնաթիռով թռնում էին ու նրանք տեսան որ գլխարկները թափվում էին ամպերից, մարդիկ շատ զարմացան ու նրանք հենց այնտեղել իջան ու շատ գլխարկներ վերցրեցին: Հետո հազարավոր հարյուրավոր գլխարկներով գնացին տուն: Նրանց բալիկները շատ զարմացան ու միանգամից դրեցին իրենց ուզած գլխարկները, իսկ կանայնք թիթիզ գլխարկներ:Անտուները դրեցին շատ թանկարժեք գլխարկներ: Մի տարի հետո ամբողջ աշխարհը գլխարկով լցված էր ու մարդիկ շատ դժվարությամբ էին տեղափոխվում գլխարկների միջով: Մարդիկ արդեն չեին ուզում վոր գլխարկ թափվի որովետև գլխարկների ծանրությունից քիչ-քիչ ջադվում էին տան կտուր ները: Մարդիք գտան ու ուղղեցին իրենց սխալը և ազատվեցին ավելնորդ գլխարկներից և շարունակեցին ապրել առաջվա պես:

ինքնաստուգում

Եթե մի թիվը ամբողջությամբ չի բաժանվում մեկ այլ բնական թվի
վրա, ապա արդյունքում ստանում ենք թերի քանորդ ու մնացորդ։

Բաժանելի։ բաժանարար=թերի քանորդ(մնացորդ)
Բաժանելի=բաժանարար ‧ թերի քանորդ+մնացորդ
Բաժանարար=(Բաժանելի-մնացորդ)։թերի քանորդ

Օրինակ՝ 17։5=3(2մն․), 17-ը բաժանելին է, 5-ը՝ բաժանարար, 3-ը՝ թերի
քանորդ, իսկ 2-ը՝ մնացորդ։
Բաժանելին՝ 17=5‧3+2
Բաժանարարը՝ 5=(17-2):3
Բաժանման արդյունքում ստացված մնացորդը միշտ փոքր է այն բնական
թվից, որի վրա թիվը բաժանել ենք։
Օրինակ՝ բնական թիվը 5-ի բաժանելիս կարող ենք ստանալ 1, 2, 3 կամ 4
մնացորդները։

1)Գտեք բաժանելին, եթե բաժանարարը 18 է, թերի քանորդը՝ 4,
մնացորդը՝ 3։

18×4+3=72+3=75

2)Գտեք բաժանելին, եթե բաժանարարը 26 է, թերի քանորդը՝ 5,
մնացորդը՝ 1։

26×5+1=131

3)Գտեք բաժանելին, եթե բաժանարարը 33 է, թերի քանորդը՝ 9,
մնացորդը՝ 2։

33×9+2=270+27=297+2=299

4) Ի՞նչ ամենամեծ մնացորդ կարող է ստացվել բնական թիվը
725-ի բաժանելիս։

724

 

5)Ի՞նչ ամենամեծ մնացորդ կարող է ստացվել բնական թիվը
106-ի բաժանելիս։

105

 

6)Գտիր այն ամենափոքր երկնիշ բնական թիվը, որը 5-ի և 6-ի բաժանելիս ստանում ենք 1 մնացորդ։

31

 

7)Գտիր այն ամենափոքր բնական թիվը, որը բաժանվում է 3-ի և 9-ի։ 9

8)Գտիր այն ամենափոքր երկնիշ բնական թիվը, որը 6-ի և 8-ի բաժանելիս ստանում ենք 2 մնացորդ։42

9)Գտեք բաժանելին, եթե բաժանարարը 16 է, թերի քանորդը՝ 11,
մնացորդը՝ 10։

26

10)Գտեք բաժանելին, եթե բաժանարարը 7 է, թերի քանորդը՝ 41,
մնացորդը՝ 3։

290